Początki powstania dawnego pałacu biskupiego, który obecnie jest głównym budynkiem ekspozycyjnym Muzeum Mikołaj Kopernika, sięga 1499 roku, kiedy w narożniku południowo-wschodnim, wybudowano dom biskupi. Jedną ze ścian stanowił wschodni mur obronny, przy którym istniała w XIV wieku narożna wieża, mieszcząca Szkołę Katedralną i Dom Dziekana.

W czasach biskupa Fabiana z Łężan (1512-1523) dom rozbudował kanonik Tiedeman Giese. Po wojnie polsko-krzyżackiej z 1520 r., prace nad odbudową pałacu biskupiego podjęte zostały i ukończone przez biskupa Maurycego Ferbera. Wówczas pałac został rozbudowany w kierunku północnym i w roku 1526 bp Ferber przeniósł do niego na stałe kwaterę biskupią. Na pamiątkę prowadzonych przez biskupa prac, na ścianie wewnętrznej po stronie południowej pałacu, wmurowano płytę, która zawiera napis pamiątkowy ku czci bpa. Ferbera. W późniejszych wiekach pałac ulegał kolejnym przebudowom: w 1666 roku, po okresie wojen szwedzkich, odnawiał go biskup Stefan Wydżga, a kolejny biskup, Krzysztof Szembek w 1727 r. dokonał gruntownej przebudowy. Wówczas, poprzez dodanie ryzalitu północnego, nadano mu kształt podkowy. Od 1841 r. we Fromborku zaczęto budować nowy dom dla biskupa, w związku z przeniesieniem z Lidzbarka Warmińskiego do Fromborka stolicy diecezji. Od chwili zamieszkania biskupa w nowopowstałym pałacu, "stary pałac" przestał spełniać dawną funkcję, mieszcząc od tego czasu administrację diecezjalną i od 1904 roku Muzeum Diecezjalne. Zniszczony niemal doszczętnie po zakończeniu wojny 1945 roku, odbudowywany w latach 1965-1970. Podczas prowadzenia prac budowlano-konserwatorskich odsłonięto i pozostawiono szereg detali architektonicznych, pochodzących z wcześniejszych faz budowy: gotyku i renesansu. Po adaptacji w 1972 r., przeniesiono tu z kanonii NMP Muzeum Mikołaja Kopernika. Wejście do muzeum znajduje się w ścianie południowej ryzalitu północnego. Na każdej z trzech kondygnacji wyodrębniona jest duża, prostokątna sala w korpusie pałacu oraz mała sala na I i II piętrze w ryzalicie południowym oraz witryny na I i II piętrze w ryzalicie północnym, w których prezentowane są ekspozycje muzealne.

Propozycje lekcji muzealnych:

A cóż to takiego muzeum? (przedszkole).
Zapraszamy na zajęcia, podczas których dzieci dowiedzą się co to jest muzeum, muzealnik, konserwator, archeolog, historyk sztuki, wystawa, kolekcja, jaka jest różnica miedzy zabytkiem a eksponatem. Jaką rolę pełni muzeum, jaka jest jego struktura? Dzieci dowiedzą się dlaczego muzea gromadzą zabytki kultury, jak należy je przechowywać oraz konserwować. Czym jest wystawa i jak należy ją przygotować?

Od płacidła do karty bankowej (przedszkole).
Na lekcji dzieci poznają historię pieniądza, czym było płacidło, kiedy pojawiły się pierwsze monety i banknoty, jakie były pierwsze formy płatności w handlu. Dowiedzą się także jakie dokonania miał Kopernik jeżeli chodzi o bicie monet. Ponadto dzieci zobaczą stare monety, a na koniec będą mogły zrobić z masy plastycznej swoje monety.

Archeologia oraz prace archeologiczne prowadzone na Wzgórzu Katedralnym (przedszkole).
Lekcja poświęcona pracom archeologicznym na Wzgórzu, a także zaznajomieniem się z pojęciami archeolog, archeologia; czym zajmuje się, jak wygląda praca archeologa. Zobaczymy przedmioty, które zostały znalezione w czasie prac archeologicznych. Dzieci dowiedzą się ponadto czym jest Pomnik Historii, jaka jest jego rola. Na koniec zajęć wykonają pocztówkę z wybranym eksponatem z wystawy.

Mali detektywi na tropie Kopernika (przedszkole).
Opowieść o życiu Mikołaja Kopernika, ciekawostki, dokonania, odkrycia. Na podstawie uzyskanych informacji dzieci wypełniają kartę zadań i zagadek szukając odpowiedzi wśród eksponatów muzealnych.

Mikołaj Kopernik – człowiek Odrodzenia (klasy IV–VIII szkoły podstawowej, szkoła średnia).
Zajęcia przedstawiają uczestnikom Mikołaja Kopernika jako wszechstronnego humanistę; prezentują różne dziedziny działalności uczonego.

Mikołaj Kopernik – mieszkaniec Warmii (szkoła podstawowa, szkoła średnia).
Zajęcia przedstawiają działalność Mikołaja Kopernika na Warmii; ukazują jego życie jako kanonika warmińskiego, prezentują miejsca jego pobytu i osiągnięcia mające znaczenie dla regionu.

Mikołaj Kopernik i teoria heliocentryczna (szkoła podstawowa, szkoła średnia).
Zajęcia przedstawiają Mikołaja Kopernika i jego drogę do sformułowania teorii heliocentrycznej, poświęcone są znaczeniu zmian w postrzeganiu świata, jakie wprowadził M. Kopernik formułując swoją teorię. Pokazują jak następcy Kopernika odnosili się do jego poglądów, jak zmieniali i udoskonalili  jego teorię.

Galeria zdjęć:

Zdjęcia udostępnione przez/ uznanie autorstwa: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku 

Informacje organizacyjne dla wycieczek szkolnych: