Gromadzenie zbiorów, dokumentowanie dziejów, przybliżanie historii i współczesności, przypominanie losów przodków i ludzi zasłużonych w rozwoju miasta, uwrażliwianie na piękno przez kontakt ze sztuką twórców profesjonalnych i nieprofesjonalnych, popularyzacja i udostępnianie zbiorów, organizowanie konferencji naukowych, wykładów, spotkań z artystami, kameralnych koncertów, lekcji muzealnych oraz warsztatów plastycznych i fotograficznych dla dzieci i młodzieży… – trudno jednym tchem wymienić wszystkie działania i inicjatywy podejmowane w naszej instytucji, by przyciągać uwagę coraz to nowych odbiorców.
Muzeum Historii Katowic – powołane do życia w 1981 r. – to bardzo ważna instytucja na edukacyjnej i kulturalnej mapie Katowic. Każdego roku organizujemy ponad 100 wydarzeń i imprez, publikujemy też książki popularyzujące wiedzę o mieście i regionie oraz katalogi zbiorów i wystaw. Organizowane w Muzeum przedsięwzięcia skupiają uwagę nie tylko mieszkańców Katowic, ale swoim zasięgiem wykraczają zdecydowanie poza region, a nawet poza kraj. Za swoją działalność otrzymaliśmy wiele nagród wojewódzkich i krajowych, m.in. w 1992 r. I część wystawy stałej: „W kamienicy mieszczańskiej. Codzienność i odświętność” została nagrodzona II Nagrodą Ministra Kultury za „Wydarzenie Muzealne Roku”, a w 2014 r. za wystawę „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu” muzeum otrzymało nagrodę „Sybilla 2013”.
Zapraszamy do:
siedziby głównej zlokalizowanej w zabytkowej kamienicy czynszowej (mieszczańskiej) z początku XX wieku przy ul. ks. J. Szafranka 9 (przy wejściu do budynku znajduje się, odsłonięta 19 maja 2007 r. naturalnej wielkości figura przedstawiająca postać Stanisława Ignacego Witkiewicza, zaprojektowana przez Tomasza Wenklara)
oraz do oddziałów:
Działu Etnologii Miasta przy ul. Rymarskiej 4 w Nikiszowcu (Nikiszowiec to zabytkowe i unikatowe osiedle górnicze powstałe w latach 1908–1915 i 1920–1924 dzięki nowoczesnej wizji tajnego radcy kopalni „Giesche” Antona Uthemanna, a zaprojektowane przez znakomitych niemieckich architektów z Charlottenburga Georga i Emila Zillmannów. Prezydent RP Bronisław Komorowski 14 stycznia 2011 r. uznał Nikiszowiec za pomnik historii, a 8 kwietnia tego roku w budynku przy ul. Rymarskiej 4, gdzie niegdyś znajdowała się pralnia, magiel i łaźnia dla kobiet, otwarto muzeum. Nikiszowiec znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego oraz Europejskim Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego);
Działu Teatralno-Filmowego przy ul. M. Kopernika 11 (otwartego 19 listopada 2011 r. w byłym mieszkaniu artystów Barbary i Stanisława Ptaków. W styczniu 2013 roku został powiększony o nową przestrzeń wystawową – Galerię pod 11, gdzie prezentowane są wystawy zmienne związane z teatrem, filmem, sztukami plastycznymi, muzyką, fotografią, performencem i sztukami wizualnymi; projekcje filmowe i intermedialne; pokazy dokonań twórców znanych i uznanych; małe formy teatralne i muzyczne);
Działu Grafiki im Pawła Stellera przy ul. T. Kościuszki (mieszczącego się we wnętrzach mieszkania zajmującego całe piętro zabytkowej kamiennicy, wybudowanej w 1919 roku, której pierwszym właścicielem był Herman Krämer – handlarz złomem żelaznym. Do dnia dzisiejszego w części pomieszczeń zachowało się oryginalne wyposażenie z początku ubiegłego stulecia: boazerie, sztukaterie, kominki oraz zabytkowe meble. Na początku XX wieku w tej kamiennicy mieszkał słynny malarz, rzeźbiarz i grafik Hans Bellmer).
Ponadto Muzeum sprawuje opiekę konserwatorską nad drewnianym kościołem pw. św. Michała Archanioła w parku im. T. Kościuszki (najstarszym zabytkiem architektonicznym Katowic przeniesionym tu w 1938 r. z Syryni, gdzie został wybudowany ok. 1510 r.) oraz pomnikiem gen. Jerzego Ziętka zlokalizowanym w pobliżu ronda jego imienia.
Oprócz tego Muzeum Historii Katowic regularnie przygotowuje i udostępnia, zarówno w budynkach głównych, jak i w oddziałach, wystawy czasowe oraz organizuje rocznie ponad 100 wydarzeń kulturalnych, takich jak spotkania, konferencje, wykłady, warsztaty i koncerty, corocznie bierze też czynny udział w Nocy Muzeów i Industriadzie.
Galeria zdjęć:
Autor:Muzeum Historii Katowic
Lekcje Muzealne
Spotkanie ze sztuką na wnętrzach mieszczańskich – portret
(klasa IV-VIII)
Uczestnicy będą mieć okazję zapoznać się z malarstwem portretowym bogatej klasy średniej, poznać sposób, w jaki mieszczaństwo akcentowało swoją pozycję społeczną, zapoznać się z reprezentacyjnymi portretami elit i dowiedzieć się czym jest autoportret czy karykatura. Następnie stworzą portret psychologiczny lub karykaturę w niebanalnej technice suchych pasteli.
Zajęcia odbywają się w siedzibie głównej MHK przy ul. Szafranka 9.
Spotkanie ze sztuką na wnętrzach mieszczańskich – witraż (warsztaty)
(klasy IV-VIII)
Uczestnicy będą mieć możliwość obejrzenia z bliska oryginalnych „obrazów samoświecących” – witraży, zdobiących kamienicę mieszczańską, odkryć tajniki warsztatu szklarskiego, dowiedzieć się do czego służyły kartony oraz jaka jest rola witraży w przestrzeni sakralnej i świeckiej. W drugiej części zajęć uczestnicy stworzą własne witraże.
Zajęcia odbywają się w siedzibie głównej MHK przy ul. Szafranka 9.
Spotkanie ze sztuką na wystawie Grupy Janowskiej
(klasy IV-VIII)
Zajęcia odbywają się w przestrzeni wystawy stałej, w otoczeniu obrazów artystów nieprofesjonalnych. Tematyka tych oryginalnych prac oraz ich nietuzinkowa kolorystyka pomogą przybliżyć uczestnikom pojęcia związane z malarstwem. Następnie przy użyciu dostępnych rekwizytów, w kilkuosobowych grupach uczestnicy stworzą własne sceny rodzajowe, (technika żywego obrazu).
Zajęcia odbywają się w Dziale Etnologii Miasta MHK w Nikiszowcu przy ul. Rymarskiej 4.
Nowoczesna mozaika (warsztaty)
(Klasy I-VIII)
Każdy z uczestników będzie mógł wykonać własną mozaikę. Inspiracje są wokół nas: czy to „róże” na rynku, młotek i pyrlik na murze familoka, ulubione zwierzę bądź przedmiot. Każdy będzie mógł obejrzeć inspirujące fotografie bądź stworzyć mozaikę według pokazanego wzoru.
Zajęcia odbywają się w Dziale Etnologii Miasta MHK w Nikiszowcu przy ul. Rymarskiej 4
Galandy, czepce, purpurki i inne elementy stroju ludowego
(klasy IV-VI)
Temat stroju ludowego pozornie prosty, obfituje w wielość wątków interpretacyjnych. Strój ludowy mówi nam nie tylko o przynależności regionalnej, ale także o stanie cywilnym, czy statusie społecznym osoby, która go nosi. Podczas lekcji muzealnej uchylimy rąbka tajemnicy, prezentując poszczególne elementy stroju ludowego.
Zajęcia odbywają się w Dziale Etnologii Miasta MHK w Nikiszowcu przy ul. Rymarskiej 4
Zagadki dawnej izby
(Przedszkola, klasy I-III i IV-VI)
Przeniesiemy się sto lat wstecz i już znajdujemy się w pokoju rodziny mieszczańskiej lub robotniczej. Uczestnicy zajęć oprócz wizyty na wystawie „Wnętrz mieszczańskich” w siedzibie głównej lub „U nos w doma na Nikiszu” w Dziale Etnologii Miasta, będą mogli się wykazać, próbując odgadnąć przeznaczenie i nazwy przedmiotów codziennego użytku, których dziś już prawie nie używamy.
Zajęcia odbywają się w siedzibie głównej MHK przy ul. Szafranka 9 i w Dziale Etnologii Miasta MHK w Nikiszowcu przy ul. Rymarskiej 4.
Mosz godane?
(klasy I-III, IV-VI)
Na wstępie zajęć uczestnicy poznają gwarowe nazwy różnych przedmiotów znajdujących się w obrębie wystawy stałej „U nos w doma na Nikiszu”. Następnie uczą się wyrazów gwarowych podczas dynamicznych i kreatywnych zajęć. Układają rozsypanki wyrazowe, dopasowują hasło do obrazka, pracują ze słowniczkiem gwary śląskiej. Na koniec wymyślają i projektują własną grę MEMO.
Zajęcia odbywają się w Dziale Etnologii Miasta MHK w Nikiszowcu przy ul. Rymarskiej 4
W dawnej kuźnicy żelaza. Szukamy początków herbu Katowic
(klasy I-IV)
Dzieci poznają najstarsze dzieje Katowic związane z funkcjonowaniem na tym terenie kuźnic żelaza. W czasie zajęć czytamy fragmenty poematu Walentego Roździeńskiego, uruchamiamy makietę kuźnicy, oraz rozpoznajemy znaki umieszczone w herbie Katowic, co pomoże zrozumieć, skąd pochodzi ten charakterystyczny symbol miasta.
Zajęcia odbywają się w siedzibie głównej MHK przy ul. Szafranka 9
Między wojnami – Katowice stolicą województwa Śląskiego
(klasy VII-VIII i szkoły ponadpodstawowe)
Po podziale Górnego Śląska w 1922 r. Katowice znalazły się w Polsce, podczas gdy inne duże miasta – Bytom i Gliwice – pozostały po stronie niemieckiej. Naturalną konsekwencją był wybór Katowic na stolicę autonomicznego Województwa Śląskiego. Podczas lekcji uczniowie dowiedzą się m.in. z czym wiązał się awans Katowic, jakie instytucje znalazły tutaj swoje miejsce, jak rozwinęło się miasto w tym okresie.
Zajęcia odbywają się w siedzibie głównej MHK przy ul. Szafranka 9.
Droga Katowic do Niepodległej Polski – okres powstań i plebiscytu
(klasy IV-VIII, szkoły ponadpodstawowe)
Powstania śląskie i plebiscyt stanowią jeden z najważniejszych momentów w historii Śląska i odradzającej się Polski. Uczniowie szkoły podstawowej poznają główne wydarzenia i miejsca związane z walkami niepodległościowymi na terenie Katowic, zaś młodzież szkół średnich zapozna się z przyczynami, przebiegiem i skutkami wybuchu powstań i plebiscytu na terenie Śląska i Katowic.
Zajęcia odbywają się w siedzibie głównej MHK przy ul. Szafranka 9.
W okupowanym mieście – Katowice 1939-1945
(klasy IV-VIII i szkoły ponadpodstawowe)
Zajęcia przybliżą uczniom m.in. obronę Katowic we wrześniu 1939 r., represje wobec jego polskich mieszkańców, rolę jaką miasto pełniło w okresie okupacji, a także życie codzienne Katowiczan (również dzieci i młodzieży) w tym czasie.
Zajęcia odbywają się w siedzibie głównej MHK przy ul. Szafranka 9.
Katowice w Polsce Ludowej
(szkoła ponadpodstawowa)
Czasy PRL-u to okres niedoceniany w dziejach naszego kraju i regionu. Na zajęciach uczniowie poznają skomplikowane losy komunistycznej Polski w ujęciu lokalnym, tj. górnośląskim, katowickim. Stolica Górnego Śląska stała się ważnym elementem w budowie Polski Ludowej, na moment stając się nawet Stalinogrodem. Na zajęciach uczniowie dowiedzą się, jak wyglądało życie w tej epoce, z jednej strony pełnej absurdów, a z drugiej walki o wolność.
Zajęcia odbywają się w siedzibie głównej MHK przy ul. Szafranka 9.
Mały kostiumograf
(Przedszkola, klasy I-VIII)
Warsztaty zabierają dzieci w barwny świat kostiumów teatralnych i filmowych oraz otwierają przed nimi kreatywny świat nieograniczonej wyobraźni. Mając do dyspozycji rozmaite materiały, tkaniny dekoracyjne i ozdoby, dzieci tworzą własne projekty kostiumów, a praca odbywa się w atmosferze swobody wyrażania pomysłów, nietypowego myślenia i oryginalnych rozwiązań.
Zajęcia odbywają się w Oddziale Teatralno-Filmowym przy ul. Kopernika 11
Szalony Kapelusznik
(Przedszkola, klasy I-VIII)
Szalony Kapelusznik zabierze Was w kolorowy świat projektowania! Każdy wykona swój własny, niepowtarzalny wzór nakrycia głowy. Kapelusz jako symbol elegancji i statusu społecznego przybierał rozmaite formy. Celem warsztatów jest kształtowanie w młodych ludziach wrażliwości estetycznej i sięganie do niekonwencjonalnych rozwiązań.
Zajęcia odbywają się w Oddziale Teatralno-Filmowym przy ul. Kopernika 11
Maskarada
(Przedszkola, klasy I-VIII)
Warsztaty przybliżają atmosferę słynnego karnawału w Wenecji. Podczas zajęć dzieci otrzymują szablony masek, które dekorują za pomocą kolorowych tkanin, koralików i koronek. Ważną częścią zajęć jest odkrywanie walorów użytkowych masek. Można ukryć pod nią twarz podczas zabawy, lub przeobrazić się na chwilę w kogoś zupełnie innego.
Zajęcia odbywają się w Oddziale Teatralno-Filmowym przy ul. Kopernika 11
Teatr jest fajny
(Klasy I-VI)
Dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym zajęcia odbywają się w formie zabawy teatralnej i opierają się na baśniach naszego dziedzictwa kulturowego. Młodzież ma możliwość zapoznania się z technikami scenicznymi, takimi jak: elementy gry aktorskiej, improwizacja grupowa, elementy pantomimy. Prowadząca: zawodowa aktorka i nauczycielka Renata Spinek.
Zajęcia odbywają się w Oddziale Teatralno-Filmowym przy ul. Kopernika 11.
Informacje organizacyjne dla wycieczek szkolnych:
Adres: |
Muzeum Historii Katowic Siedziba główna – ul. ks. J. Szafranka 9, Katowice Dział Etnologii Miasta – ul. Rymarska 4, Katowice-Nikiszowiec Dział Teatralno-Filmowy – ul. Kopernika 11, Katowice Dział Grafiki im. P. Stellera – ul. Kościuszki 47, Katowice |
Telefon kontaktowy: |
32 256 18 10, wewn. 111 |
Adres e-mail: | Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. |
Adres www: | www.mhk.katowice.pl |
Parking dla autobusów: | Siedziba główna: CH Belg, Dział Etnologii Miasta: parking przy lodowisku |
Szczegółowy cennik dla grup zorganizowanych i gości indywidualnych: |
Siedziba główna i Dział Etnologii Miasta: Zwiedzanie wystaw stałych - bilet normalny: 12,00 zł/os Zwiedzanie wystaw stałych - bilet ulgowy: 8,00 zł/os Lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe: 8,00 zł/os.
Dział Teatralno-Filmowy i Dział Grafiki im. P. Stellera Zwiedzanie wystaw stałych - bilet normalny: 10,00 zł/os Zwiedzanie wystaw stałych - bilet ulgowy: 5,00 zł/os Lekcja muzealna, zajęcia warsztatowe: 8,00 zł/os. |
Cennik przewodników: |
Oprowadzanie (PL) 40,00 zł Oprowadzanie (EN) 50,00 zł |
Minimalny czas zwiedzania: | 45 minut |
Maksymalny czas zwiedzania: |
120 minut |
Godziny i dni otwarcia: |
Siedziba główna – ul. Szafranka 9 poniedziałek.............. nieczynne wtorek, czwartek....... 10.00 - 15.00 środa, piątek............. 10.00 - 17.30 sobota...................... 10.00 - 16.00 niedziela i święta....... 11.00 - 15.00
Dział Etnologii Miasta – ul. Rymarska 4 poniedziałek...................... nieczynne
Dział Teatralno-Filmowy – ul. Kopernika 11 wtorek......................... 11.00 - 16.00
Dział Grafiki – Kościuszki 47 wtorek......................... 11.00 - 16.00 |
Lekcje muzealne/warsztaty dla szkół: |
j.w. |
Ważne informacje dla wycieczek szkolnych: |
Oferta edukacyjna realizowana w Muzeum Historii Katowic to zajęcia dla dzieci i młodzieży, odkrywające przed nimi świat sztuki, historii oraz dziedzictwa regionalnego. Zajęcia dla młodszych dzieci łączą zdobywanie wiedzy z pasją tworzenia oraz rozwijają umiejętność pracy w grupie. Oferta dla młodzieży to dawka solidnej wiedzy, zaprezentowana w swobodny sposób przez specjalistów i pasjonatów z danej dziedziny.
Ważne informacje: Zajęcia realizowane są od wtorku do piątku w godzinach 10:00-15:00 (najpóźniejsza godzina rozpoczęcia lekcji to 14:00). Cena zajęć: 8zł/os. Przewidywany czas zajęć to ok 1-1,5 godziny Wszystkie zajęcia wpisują się w podstawę programową Poszczególne zajęcia odbywają się w różnych oddziałach Muzeum. Informacje o miejscu realizacji zajęć znajdują się w opisach poniżej.
Skontaktuj się z nami: Tel. 32 256 18 10, wew. 111 e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. |
Stałe ekspozycje: |
Dzieje Katowic (ul. ks. J. Szafranka 9) Wystawa ukazuje pełne dynamizmu dzieje Katowic od prehistorii aż po czasy współczesne na tle burzliwych wydarzeń historycznych w tej części Europy. Zawiera przy tym wątki z przeszłości różnych dzielnic miasta, niegdyś niezależnych osad. Ogromnym walorem wystawy jest liczba ponad 400 oryginalnych eksponatów, które zostały na niej ulokowane, dzięki czemu można naprawdę zanurzyć się w fascynującej historii miasta. Ekspozycja została zaplanowana w sposób umożliwiający jej odbiór na trzech poziomach narracji, różniących się pod względem stopnia szczegółowości oraz formy przekazu informacji. Turyści, miłośnicy historii, zarówno dzieci jaki i dorośli – wszyscy znajdą tutaj coś dla siebie.
Wnętrza mieszczańskie: W kamienicy mieszczańskiej. Codzienność i odświętność oraz U sąsiadów na pokojach i w kuchni (ul. Szafranka 9) Wystawa prezentuje dwa modelowe mieszkania mieszczańskie z przełomu XIX i XX wieku pokazane w oryginalnym wnętrzu kamienicy z 1910 roku. Koncepcja ekspozycji została wytyczona przez historię miasta do 1939 roku, a także przez zachowane pierwotne cechy kamienicy. Wykorzystując naturalną przestrzeń „czynszówki”, prezentuje dwie siedziby – bogatej oraz średniozamożnej rodziny mieszczańskiej. Całe wyposażenie mieszkań to autentyczne zabytki z epoki zgromadzone dzięki zakupom, przekazom i darowiznom.
Wokół mistrzów Grupy Janowskiej (ul. Rymarska 4) Grupa Janowska powstała w 1946 r. przy Świetlicy Związku Zawodowego Górników na Nikiszowcu. Zrzeszała malarzy amatorów – pracowników kopalni „Wieczorek”. Grupa składała się z prawdziwych indywidualności, nieprzeciętnych twórców o silnie oryginalnych cechach. Tworzyli ją: Teofil Ociepka, Paweł Wróbel, Gerard Urbanek, Bolesław Skulik, Paweł Stolorz, Leopold Wróbel. W 1951 r. dołączył do nich Ewald Gawlik, a w 1955 r. – Erwin Sówka.
U nos w doma na Nikiszu. We wnętrzu nikiszowieckiego mieszkania (ul. Rymarska 4) Ekspozycja prezentowana jest w zaadaptowanych na potrzeby wystawy trzech pomieszczeniach, urządzonych jako kuchnia, I izba i II izba. Wszystkie meble, sprzęty, przedmioty codziennego użytku, naczynia czy bibeloty i dewocjonalia znajdujące się na wystawie to rzeczy, które można było w latach 30.–60. XX wieku znaleźć niemal w każdym robotniczym mieszkaniu na Górnym Śląsku.
Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu (ul. Rymarska 4) Wystawa poświęcona jest historii budynku. Przedstawia cały cykl prac, jakie musiały wykonać kobiety, rozpoczynając od przyniesienia ciężkiego kosza do pralni, poprzez pranie na tarach, suszenie, maglowanie i kończąc na misternym ułożeniu pachnących, wygładzonych tkanin – owiniętych w czysty maglownik – w wiklinowym koszu.
Paweł Steller – katowiczanin z wyboru (ul. T. Kosciuszki 47) Muzeum dysponuje największą kolekcją prac Pawła Stellera (1895–1974), który żył i pracował w Katowicach w latach 1925–1974. Był on wybitnym artystą grafikiem, uprawiającym wiele dyscyplin twórczych, takich jak: drzeworyt sztorcowy, rysunek, linoryt, litografię, techniki metalowe, malarstwo sztalugowe – pastele, oleje, akwarele. Projektował witraże i polichromie do kościołów. Zajmował się grafiką książkową i ekslibrisem. Za swoją twórczość zdobył wiele nagród i wyróżnień. Jego prace prezentowano na wystawach w Polsce, ale także m.in. w Paryżu, Padwie, Rzymie, Berlinie, Londynie, Atenach, Filadelfii, Nowym Jorku, Chicago, Ottawie. Prasa francuska nazwała go „polskim Dűrerem”, a polska – „śląskim Skoczylasem”.
Muzeum Barbary i Stanisława Ptaków (ul. M. Kopernika 11) Barbara Ptak jest wybitnym kostiumologiem teatralnym i filmowym, autorką oprawy plastycznej do ponad dwustu przedstawień dramatycznych, oper, operetek, musicali i filmów. Współpracowała z najwybitniejszymi, polskimi reżyserami filmowymi. Stanisław Ptak był wybitnym aktorem i śpiewakiem operetkowym. Występował na scenie Operetki w Gliwicach, Teatru Muzycznego w Gdyni, Operetki w Szczecinie, był ponadto jednym z pierwszych śpiewaków musicalowych w Polsce. Grywał gościnnie w Zabrzu, Bytomiu. Przez kilka ostatnich sezonów był związany z Teatrem Rozrywki w Chorzowie. Wystawa znajdująca się w byłym mieszkaniu tej niezwykłej pary ukazuje zarówno ich życie artystyczne, jak i prywatne |